Ot jakiś czas temu napisałem skromny tekst opisujący z grubsza historię całego Gundama do teraz. Nic rewelacyjnego, ale można to potraktować jako informacje dla nowicjuszy.
Tekst miał ukazać się najpierw w jednej gazetce internetowej ale jako, że na premierę kolejnego numeru się nie zapowiada... ;>
GUNDAM ? Historia wielkich robotów
Historia serii Gundam jest tak bogata, że ciężko by było wszystko ująć w obszernej książce, a co dopiero w skromnym artykule. Jedno z najpopularniejszych w Japonii anime jest dla Japończyka tym samym, czym Star Trek dla Amerykanina. W poniższym tekście postaram się przynajmniej w skrócie przedstawić ogólny zarys tej jakże interesującej serii.
Czym w ogóle jest Gundam? Co w nim jest takiego wyjątkowego? Wszystko zaczęło się w roku 1979. Dwa lata po premierze Star Wars, Yoshiyuki Tomino, doświadczony twórca anime znany chociażby z pracy przy takich tytułach jak Astro Boy, Voltes V czy Zambot 3 stworzył Kidou Senshi Gundam (ang. Mobile Suit Gundam). Seria była na owe czasy czymś nietypowym przez co zrewolucjonizowała ówczesne spojrzenie na anime z gigantycznymi robotami.
Dotychczas w Japonii popularne były animacje o gigantycznych robotach stających do walki z hordami kosmitów, potworów i wszelkimi innymi przeciwnikami zagrażającymi całemu wszechświatu. Zyskały one sobie później miano ?Super Robots?. Takie anime skupiały się z reguły na konkretnym bohaterze - wielkim wybawcy ludzkości, sterującym ogromnym humanoidalnym robotem bądź też samemu się w takowego przemieniającym. Odcinki bywały schematyczne, a fabuła prosta i szczątkowa. Nie ukrywajmy, takie serie skierowane były głównie do młodszego widza pragnącego nacieszyć oczy różnego rodzaju scenami akcji. Wszystko się jednak zmieniło w tym gatunku anime, gdy rozpoczęła się emisja pierwszego Gundama.
W przeciwieństwie do swych poprzedników dzieło Yoshiyuki Tomino charakteryzowało się ciągłą, bardzo interesującą historią oraz bogatą obsadą unikatowych bohaterów. Nie była to zwykła bajeczka o robotach, nie skupiała się na bezmyślnych walkach mechów czy statków kosmicznych, ale na ukazaniu dramatycznego i okropnego obrazu wojny. Bohaterami nie byli żadni wybawcy wszechświata, ale prości ludzie, którzy w całą sytuację zostali wplątani przez przypadek. Akcja rozgrywa się w świecie, w którym ludzkość mieszka nie tylko na Ziemi, ale też w kosmicznych koloniach orbitujących wokół naszej planety. Ukazany zostaje konflikt pomiędzy Federacją Ziemską a walczącym o niepodległość Księstwem Zeonu. Głównym bohaterem jest nastolatek Amuro Ray, który w wyniku serii nieszczęśliwych wydarzeń zostaje pilotem tak zwanego Mobile Suit ? gigantycznego humanoidalnego mecha. Na pokładzie federacyjnego okrętu White Base, Amuro wraz z przyjaciółmi musi stawić czoła wrogowi oraz tajemniczemu Char?owi Aznable. Jednak wyraźnego podziału na dobrych i złych tutaj nie ma, o czym z biegiem czasu można się przekonać. Anime podejmuje wiele istotnych tematów i spraw współczesnego świata, zarówno jeśli chodzi o przeżycia pojedynczych bohaterów jak i ogólne kwestie polityczne i etyczne. Właśnie to czyni Gundama innym od pozostałych anime. Dzięki swojej różnorodności każdy mógł znaleźć w nim coś dla siebie ? zarówno młodzi, czekający tylko na kolejne potyczki wielkich robotów, jak i pragnący odrobiny dramatyzmu i powagi starsi widzowie. Seria była oryginalnie zaplanowana na 52 odcinki, ostatecznie skrócono ją do 43 w wyniku słabej oglądalności. Jednak jej ponowne emisje cieszyły się ogromną popularnością w wyniku czego Gundam osiągnął nieprawdopodobny sukces. Można to porównać ze Star Trek: The Original Series, który także nie od razu stał się sławny na skalę światową.
Cztery lata po premierze, seria doczekała się trzech filmów kompilacyjnych Kidou Senshi Gundam (movie trilogy). Przedstawiają one cały główny wątek anime skupiając się na najważniejszych elementach. Nie jest to to samo co obejrzenie wszystkich 43 odcinków, lecz można śmiało powiedzieć, że i tak są świetnie wyreżyserowane. Wszystkie trzy części filmu zostały wydane w Polsce na DVD przez firmę Anime-Virtual.
Gundam doczekał się naprawdę ogromnej ilości następców. Po Kidou Senshi Gundam powstały liczne kontynuacje, zarówno takie opowiadające dalsze losy znanych postaci, jak i przedstawiające zupełnie nowych bohaterów będące swego rodzaju ?side-story?. Przybierały one różnorodną formę od serii odcinkowych przez filmy i mangi po nowele oraz gry. Całość tworzy najbogatsze uniwersum Gundam - Universal Century. Pierwszy Gundam rozgrywał się w roku 0079, okresie nazwanym później One-Year War. Tymczasem kontynuacje sięgają nawet ponad wiek w przyszłość. W poniższym tekście przedstawię wszelkie części U.C. oraz anime rozgrywające się w uniwersach alternatywnych. Zacznijmy jednak od początku.
Po premierze Kidou Senshi Gundam oraz filmów kompilacyjnych przez pewien czas nie powstawały żadne kolejne części. Jednak popularność anime z realistycznymi wielkimi robotami dało początek innym seriom wykorzystującym ten pomysł. Można wśród nich wymienić takie tytuły jak Taiyou no Kiba Dagram, Soukou Kihei Votoms, czy znany dobrze Marcoss. Jednak marka Gundam pozostawała wiecznie żywa dzięki coraz to nowszym modelom i figurkom mechów zwanych MSV (Mobile Suit Variations). Zainteresowanie nie malało i powstanie sequela było tylko kwestią czasu. Tak też się stało w roku 1985 gdy swoją premierę miał Kidou Senshi Zeta Gundam, za którego odpowiedzialny był ponownie Yoshiyuki Tomino.
Kidou Senshi Zeta Gundam to pierwsza (według daty powstania) kontynuacja oryginalnego Gundama. Jest to pięćdziesięcioodcinkowa seria, której akcja rozgrywa się siedem lat po zakończeniu One-Year War. Przez ten okres czasu dzielący Kidou Senshi Gundam i Zeta Gundam wiele się wydarzyło. Tomino odwrócił niemal wszystko do góry nogami. Tym razem to Federacja Ziemska jest ukazana w złym świetle, a to za sprawą powstałej organizacji militarnej Titans. Jej niehumanitarne postępowanie wobec ludzi żyjących w kosmosie wiązało się z niezadowoleniem zarówno obywateli Federacji jak i Zeonu. Przeciwko Titans staje specjalna grupa AEUG (Anti Earth-Union Group) wcielająca coraz więcej osób sprzeciwiających się tyranii. Należą do niej między innymi Bright Noa ? kapitan White Base z pierwszego Gundama, a także sami Amuro Ray oraz Char Aznable (pod pseudonimem Quattro Bajeena). Głównym bohaterem jest jednak Kamille Bidan - buntowniczy młodzieniec, którego umiejętności jako Newtype?a (ludzie o nadnaturalnych umiejętnościach wytworzonych na skutek życia w kosmosie) przewyższają zarówno Amuro jak i Chara. Sama historia nie skupia się wyłącznie na konflikcie AEUG i Titans, gdyż wydarzenia zmieniają się z biegiem czasu diametralnie. Anime bogate jest też w całą masę różnorodnych wątków pobocznych wpływających na przeżycia bohaterów. Nie zabraknie dosłownie niczego: dramat, romans, akcja, tragedia, komedia, polityka... można wymieniać i więcej. Zeta Gundam został przez wielu okrzyknięty najlepszą serią Gundam stworzoną dotychczas. Nic dziwnego, gdyż przedstawiona historia jest naprawdę epicka.
W ostatnich latach powstały trzy filmy Kidou Senshi Zeta Gundam: A New Translation, tradycyjnie skupiające się na najważniejszych wątkach serii oraz wprowadzające pewne zmiany w fabule. Pośród animacji z lat 80-tych znajdziemy sporą ilość nowego materiału, a także nowe utwory muzyczne. Pozycja godna uwagi szczególnie dla kogoś, kto nie ma czasu na obejrzenie 50 odcinków.
Dzięki genialnej fabule oraz inteligentnej i wciągającej historii, Zeta Gundam przyciągnął do telewizorów jeszcze większą ilość widzów niż poprzednik. Tym sposobem po zakończeniu emisji, niemal od razu bo w roku 1986, powstał sequel.
Kidou Senshi Gundam ZZ jest kolejną odcinkową serią (47 epizodów) rozgrywającą się rok po wydarzeniach Zeta Gundam. Kontynuuje ona część wątków poprzednika, przedstawiając nam jednak zupełnie nowych bohaterów. Nie zobaczymy tym sposobem Amuro ani Chara, a z bardziej znanych postaci pojawiających się w serii można wymienić Bright?a Noa, Haman Karn czy Saylę Mass. Głównym bohaterem jest Judau Ashta oraz jego przyjaciele - wszyscy będący Newtype?ami. Historia dotyczy powstałego Neo-Zeonu, którego zamiarem jest opanowanie globu ziemskiego. Ogólnie Gundam ZZ uznany jest przez większość fanów za najsłabszą część Universal Century. W stosunku do swojego poprzednika ZZ nie jest już mroczną historią, ale bardziej komediową, luźną. Poważniej robi się dopiero w późniejszych odcinkach, jednak nawet to nie ratuje anime. Ciężko jest polubić nowych bohaterów, a same odcinki często bywały nudne. Niemniej jednak seria mimo, iż nie dorasta do pięt swym poprzednikom, to i tak stanowiła nienajgorszy show, który znalazł i swoją grupę wielbicieli.
Wiele osób twierdzi, że Gundam ZZ można spokojnie pominąć w oglądaniu, ze względu na niewielki wpływ na uniwersum UC. Nie można tego jednak powiedzieć o powstałym dwa lata później kolejnym tytule Gundam:
Kidou Senshi Gundam: Gyakushuu no Char (ang. Mobile Suit Gundam: Char`s Counterattack), bo o nim mowa, to pierwszy pełnometrażowy film Gundam. Jego akcja rozgrywa się w roku 0093 i przedstawia tytułową rebelię Chara Aznable, który chce przyśpieszyć ewolucję ludzkości jako Newtype?ów zrzucając na Ziemię asteroidę. Naprzeciw staje mu sam Amuro Ray oraz grupa London Bell. Dochodzi do ostatecznego pojedynku odwiecznych rywali, od którego zależeć będą losy Ziemi. Char?s Counterattack stanowi epickie zakończenie cyklu przygód znanych bohaterów z serii Gundam oraz Zeta Gundam. Jednak osoby, które nie widziały przynajmniej filmów kompilacyjnych pierwszego Gundama mogą być nieco zdezorientowane w fabule. Film został wydany w Polsce na DVD przez firmę Anime-Virtual pod tytułem ?Odwet Char?a?.
Po Char?s Counterattack wiele osób sądziło, że to już koniec z Gundamem. Tak się na szczęście nie stało, a przynajmniej nie do końca. Dotychczasowe serie skupiały się na rozwijaniu i kontynuowaniu wielu wcześniejszych wątków jak na przykład Newtype?y. Wraz z zakończeniem filmu pełnometrażowego, przyszła pora na coś nowego, świeżego, czegoś co przyciągnie do telewizorów nowe grono widzów. Tym sposobem powstały kolejne produkcje przedstawiające zupełnie nowych bohaterów a rozgrywające się w tym samym czasie co wcześniejsze Gundamy lub też przenoszące nas wiele lat w przyszłość.
Kidou Senshi Gundam 0080 - Pocket no Naka no Sensou (ang. Mobile Suit Gundam 0080: War in the Pocket) to pierwszy taki side-story powstały w roku 1989. Jest to sześcioodcinkowa OVA, której akcja rozgrywa się pod koniec roku UC 0079, czyli gdy wojna Federacji z Zeonem dobiega już końca. Młody pilot Zeonu Bernie dostaje się wraz z trzema kompanami na neutralną kolonię Federacji z tajną misją zniszczenia przetrzymywanego tam nowego Gundama. Podczas pobytu poznaje zafascynowanego wojną i militariami młodego chłopca Ala, a także jego sąsiadkę Chris. Bernie nie ma jednak pojęcia, że ta młoda dziewczyna jest pilotem nowoczesnego Gundama, tego samego, którego on musi zniszczyć. Ta krótka seria zyskała sobie ogromną ilość zwolenników i do dziś uznawana jest za epicką. Historia jest niesamowicie wzruszająca i dramatyczna. Przedstawione postacie są genialne i nawet młodego Ala daje się z biegiem czasu polubić. Nie ma tutaj żadnego podziału na dobrych i złych. Są po prostu ludzie mający swoje zadanie. Anime skupia się na wydarzeniach i bohaterach aniżeli mechach ? te widzimy ledwie w paru krótkich scenach. Jeżeli nadal podchodzisz do Gundama sceptycznie, uważasz, że to tylko walki robotów itp. obejrzyj tę krótką serię ? bardzo prawdopodobne, że zmienisz zdanie. Znajomość innych Gundamów nie jest wymagana, by móc się delektować 0080.
Minęły dwa lata i w roku 1991 do listy serii Gundam dołączyły dwa tytuły wydane niemal równocześnie. Oba łączy cel zdobycia nowego grona fanów dzięki nowym bohaterom. Różni jednak sposób wykonania.
Kidou Senshi Gundam F91 (ang. Mobile Suit Gundam F91) to drugi film pełnometrażowy. Tym razem akcja przenosi nas aż do roku 0123. Sytuacja na Ziemi i w kosmosie uległa znacznej przemianie, a sam film przedstawia historię bohaterów będących wplątanych w nowy konflikt sił ziemskich z organizacją Crossbone Vanguard. F91 nie jest bezpośrednio powiązany z którymkolwiek wcześniejszym bądź późniejszym Gundamem ? tworzy on swą własną historię, później kontynuowaną w mandze Crossbone Gundam. Nawiązują do niej także mangi Gundam F90 oraz Silhouette Formula 91. Tomino początkowo planował, aby F91 był pełną 52-odcinkową serią, jednak, nie wiedzieć czemu, po napisaniu 13 skryptów projekt zaniechano. Odbiło się to na jakości filmu, który przedstawia sporą ilość materiału w czasie zaledwie dwóch godzin. Tym sposobem wygląda to bardziej jak film kompilacyjny. Kolejnym elementem wpływającym ujemnie na odbiór F91 było równoczesne wydanie Gundam 0083, o którym niżej. Niemniej jednak film prezentuje się całkiem nieźle co uzupełnia bardzo dobry soundtrack. Jako ciekawostkę warto dodać, że ten jest bardzo podobny do muzyki z ?Empire Strikes Back?. Można nawet usłyszeć podobne motywy (fragment marszu imperialnego). Plagiat? Możliwe. Gundam F91 został wydany w Polsce na DVD przez Anime-Virtual.
Kidou Senshi Gundam 0083: Stardust Memory ? to drugi projekt Gundama powstały w roku 1991. Jest to trzynastoodcinkowa seria OVA, której akcja rozgrywa się trzy lata po zakończeniu One-Year War z Gundam 0079. Fabuła opowiada o grupie zwanej Delaz Fleet, której celem jest wskrzeszenie Zeonu. Doświadczony pilot Anavel Gato kradnie w tym celu nowy model Mobile Suit?a - Gundam GP02 - jednostkę wyposażoną w głowicę nuklearną. Naprzeciw staje mu młody niedoświadczony pilot Kou Uraki w jednostce Gundam GP01. W późniejszych odcinkach dowiadujemy się o Operacji Stardust ? ogromnym zagrożeniu dla Federacji i całej Ziemi. Seria jest dość specyficzna. Nie odpowiada za nią bezpośrednio Yoshiyuki Tomino, co widać po samej reżyserii odcinków. Sam główny wątek (będący nawiązaniem do Zeta Gundam) jest jak najbardziej udany, lecz nie obyło się bez słów krytyki ze strony fanów. Ostatecznie seria zyskała spore uznanie oraz przyćmiła nieco równoczesne wydanie filmu pełnometrażowego Gundam F91.
Jakiś czas później ukazał się film kompilacyjny Kidou Senshi Gundam 0083 - JION no Zankou (ang. Mobile Suit Gundam 0083: The Last Blitz of Zeon) - przez wielu uznany za porażkę, ze względu na zbyt szybko następujące wydarzenia. Ten film można zakupić w Polsce na DVD dzięki firmie Anime-Virtual.
Mijają dwa lata. W roku 1993 Sunrise i Yoshiyuki Tomino decydują się na kolejne Gundamowe przedsięwzięcie.
Kidou Senshi Victory Gundam jest ostatnią serią odcinkową (51 epizodów) osadzoną w Universal Century. Znowu skaczemy daleko w przyszłość do roku 0153, więc ponownie mamy całkowicie nową obsadę i sytuację polityczną. Od konfliktu Federacji z Zeonem oraz Crossbone Vanguard minęło wiele czasu. Sojusz ziemski jest coraz słabszy, podczas gdy tworzy się zagrożenie ze strony nowopowstałego Imperium Zanscare. Naprzeciw staje mu organizacja League Militaire działająca niczym AEUG.
Seria została przez wielu okrzyknięta najlepszą po Zeta Gundam. Victory jest uznany za najmroczniejszego Gundama. Wiąże się to z depresją, jaką przeżywał Tomino podczas jej tworzenia. Widać jednak przełożyło się to po części na jej sukces.
Z biegiem czasu dało się zauważyć pewne zjawisko. Odnotowano, iż modele Gundamów sprzedają się o wiele lepiej niż inne Mobile Suit jakichkolwiek serii. Wpłynęło to znacznie na wygląd późniejszych serii Gundam. Po Victory Gundam postanowiono odejść od kalendarza Universal Century i stworzyć coś nowego ? nowe uniwersa, w których rozgrywałyby się kolejne serie. Dało to początek nowym Gundamom. Czy lepszym? O tym nieco niżej. Tymczasem, aby zakończyć już fragment o U.C., wspomnę jeszcze o ostatnim side-story rozgrywającym się w tym świecie.
Kidou Senshi Gundam: Dai 08 MS Shoutai (ang. Mobile Suit Gundam: The 08th MS Team) powstał w roku 1996 i ponownie jak w przypadku pozostałych side-story, Yoshiyuki Tomino nie jest bezpośrednio za niego odpowiedzialny. 08th MS team rozgrywa się w tym samym czasie co pierwszy Gundam, czyli w trakcie One-Year War. Przedstawieni zostają nam zupełnie nowi bohaterowie. Historia skupia się na młodym poruczniku Federacji Ziemskiej Shiro Amada, który zostaje przydzielony z jednostki kosmicznej do naziemnej. Podczas lotu na planetę niespodziewanie wyrusza do nierównej walki w przestrzeni z MS wroga. Obie walczące maszyny ulegają zniszczeniu, jednak zarówno Shiro jak i Aina Saharin ? kobieta pilotująca MS Zeonu - wychodzą cało z potyczki. Żołnierze dwóch przeciwnych stron muszą współpracować, by przetrwać, przy okazji poznając siebie wzajemnie. Będąc już na Ziemi Shiro zostaje przywódcą tytułowej 08th MS Team. Jednak los jego i Ainy ponownie się zbiegną, tym razem na planecie. Seria ma 12 odcinków podczas, których poznajemy całą gamę postaci stojących po obu stronach konfliktu. Po części anime jest przewidywalne, jednak sama ukazana historia świetna i wciągająca. Dai 08 MS Shoutai wiele osób uważa za jednego z lepszych Gundamów Universal Century. Można go polecić każdemu, szczególnie ze względu na fakt, że znajomość innych serii nie jest wymagana. Jakiś czas później został wydany film Kidou Senshi Gundam: Dai 08 MS Shoutai - Miller`s Report. Przedstawiona nam zostaje nowa postać - Alice Miller, która prowadzi śledztwo w sprawie postępowań Shiro Amady, 'streszczając' przy tym historię pierwszych ośmiu odcinków. Można to traktować jako uzupełnienie wątku anime.
Na tym kończą się serie kalendarza Universal Century. Nie oznacza to jednak zaprzestania tworzenia historii w nim osadzonych. Różne przygody zarówno nowych jak i starych bohaterów są przedstawiane w niezliczonej ilości mang, nowel czy gier. Te najbardziej znane lub warte wspomnienia opiszę krótko pod koniec tego artykułu. Tymczasem jednak powróćmy do wspomnianego już pomysłu stworzenia uniwersów alternatywnych.
Jakiś czas po Victory Gundam zaczęły powstawać kolejne serie Gundam nie mające żadnego związku z Universal Century. Rozgrywały się one w zupełnie innym świecie z zupełnie inną historią. Jedynym elementem łączącym jest występowanie mechów oraz kolonii kosmicznych. Tym razem Yoshiyuki Tomino nie był bezpośrednim twórcą wielu z nich. Jedną z cech charakterystycznych tych serii było występowanie dużej ilości Gundamów, a nie jak dotychczas paru. Ma to oczywiście związek ze wspomnianą wcześniej sprzedażą modeli. Poniżej przedstawię krótko poszczególne tytuły.
Kidou Butouden G Gundam (ang. Mobile Fighter G Gundam) stanowi dość radykalne odejście od przyjętych wcześniej standardów Gundam. Anime powstało w roku 1994, czyli niemal zaraz po zakończeniu emisji Victory. Akcja rozgrywa się w roku 60 Future Century (FC). Ziemia jest już wyniszczoną planetą a większość ludzi żyje w kosmicznych koloniach. Aby zapobiec wszelkim konfliktom, nacje zgodziły się na stworzenie odbywającego się co cztery lata specjalnego turnieju decydującego o tym kto będzie nimi rządził. Każda kolonia reprezentująca określone państwo wystawia do pojedynku zwanego Gundam Fight swojego Gundama. Głównym bohaterem jest Domon Kasshu ? przedstawiciel Neo Japan, pilot Shining Gundam. Poza turniejem ma on także swój własny cel, a ostatecznie w wyniku licznych wydarzeń, wraz z przyjaciółmi z innych kolonii będzie musiał stawić czoła niebezpieczeństwu zagrażającemu całej ludzkości. Fabularnie sprawa nie wygląda tragicznie jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Mimo specyficznego podejścia oraz dużej ilości walk anime zyskało sporą popularność. Nie jest to może typowy war-drama jakim były wcześniejsze serie Gundam, jednak anime zawiera liczne elementy charakterystyczne dla tego tytułu, przede wszystkim bogatą gamę świetnie wykreowanych postaci. G Gundam może nie przypaść do gustu każdemu, jednak stanowi świetny i wciągający show. Seria liczy 49 odcinków i nie doczekała się jakichkolwiek kontynuacji. Nawiązuje do niej jedynie manga Gundam Fight 7th. Osadzona w roku FC 32 stanowi prequel serii anime.
Shin Kidou Senki Gundam W (ang. Mobile Suit Gundam Wing) zna bądź kojarzy chyba każdy. W Polsce mogliśmy oglądać zarówno anime, wyemitowane przez kanał Hyper, jak i przeczytać mangę wydaną przez Egmont. Powstały w 1995r. Gundam W rozgrywa się w kolejnym niezależnym uniwersum ? rok 195 After Colony (AC). Podobnie jak w innych Gundamach, ludzie dzielą się na mieszkańców kolonii oraz Ziemi. Oczywiście wiąże się z tym kolejny konflikt militarny, gdyż kolonie będące pod opresją Sojuszu Ziemskiego zbuntowały się, stworzyły pięć specjalnych Mobile Suit zwanych Gundamami i wysłały je na Ziemię. Ich pilotami zostali specjalnie przeszkoleni młodzieńcy, każdy z dość specyficzną osobowością. I właśnie z tą osobowością postaci jest tu problem. Wielu widzów zarzucało anime, iż bohaterowie nie zachowują się naturalnie. Większość występujących postaci były sztuczne i naciągane przez co wpłynęły ujemnie na odbiór serii. Ze słowami krytyki spotkała się także fabuła, uznana za naciąganą i nudną. Niemniej jednak choć przeciwników było sporo to zwolenników znalazło się tyle samo, szczególnie, że w wielu krajach była to pierwsza wyemitowana seria Gundam.
Anime doczekało się mangi G-Unit będącej side-story anime. Ta w porównaniu do swego prekursora cieszyła się uznaniem nawet przeciwników Winga, głównie dzięki interesującym postaciom.
Historię Gundam Wing kontynuuje film/OVA Endless Waltz (OVA-1997, Film-1998) Prezentuje się on całkiem dobrze pod względem fabularnym. Także i postacie sprawiały wrażenie nieco bardziej ludzkich. Niemniej jednak ciężko oglądać bez znajomości poprzednika.
Kidou Shin Seiki Gundam X (ang. Mobile Suit Gundam X) ? mało znana, często pomijana seria powstała niedługo po Gundam Wing, a dokładnie w roku 1996. Widać w niej liczne nawiązania do oryginalnego Gundama, takie jak obecność Newtype?ów, jednak jest to alternatywne uniwersum. Akcja dzieje się w roku 0015 After War. After War czyli ?Po Wojnie?. Wojnie, która doprowadziła do niemal całkowitej zagłady ludzkości. Na powierzchnię Ziemi spadła ogromna liczba kolonii kosmicznych niemal całkowicie likwidując całe życie planety. Nieliczni, którzy przetrwali, próbują rozpocząć nowe życie. Państwa są słabe i siła jednostki często zależy od faktu posiadania Mobile Suita. W tym całym zamieszaniu pojawia się Garrod Ran ? nastolatek, który tradycyjnie w wyniku niespodziewanych wydarzeń trafia do grupy najemników Vultures. Liczne przygody związane z tajemniczą dziewczynką Tiffą Adil oraz planami zapanowania nad planetą dzięki specjalnie ulepszonym Newtype?om doprowadzą do kolejnego konfliktu.
Seria nie osiągnęła specjalnego sukcesu. Nawet skrócono ilość odcinków z planowanych 49 do 39 w wyniku słabej oglądalności. Gundam X nie doczekał się żadnych kontynuacji za wyjątkiem mangi Under the Moonlight.
Turn A Gundam ? W roku 1999 Yoshiyuki Tomino powraca razem z nową serią odcinkową. Jest to chyba najbardziej oryginalna seria Gundam, począwszy od wyglądu mechów, a na przedstawieniu historii i bohaterów skończywszy. Jest rok 2345 Correct Century (CC). Ludzkość straciła niegdyś bardzo zaawansowaną technologię, umożliwiającą im dalekie podróże w kosmosie. Jednak żyjąca na księżycu rasa Moonrace postanawia powrócić do idei przeszłości nie wahając się nawet użyć siły. Ciężko opisać fabułę tego anime w paru słowach. Jak już powiedziałem jest ono dość specyficzne pod względem klimatu. Pojawiają się liczne motywy religijne, kulturowe itp. Z całą pewnością nie jest to nic, co dotychczas było widoczne w świecie Gundam. Także nie ma co się nastawiać na dużą ilość walk mechów, gdyż główną rolę odgrywają tutaj fabuła i postacie. Za ciekawostkę warto podać fakt, iż w Turn A występuje wiele nawiązań do wielu wcześniejszych Gundamów z różnych uniwersów. Można spekulować, że jest to daleka przyszłość pewnej fuzji wszystkich dotychczasowych kalendarzy. Warto wspomnieć też o bardzo dobrej muzyce, której kompozytorką jest Yoko Kanno. Film doczekał się dwóch filmów kompilacyjnych, które przeszły jednak bez większego echa.
Kidou Senshi Gundam SEED ? Po wielu specyficznych alternatywnych uniwersach przyszedł czas na powrót do korzeni. Nie chodzi jednak o kolejną historię rozgrywającą się w Universal Century, ale o stworzenie całkiem nowego Gundama z wykorzystaniem licznych elementów oryginału. Powstały w roku 2002 Gundam SEED stanowi kolejne alternatywne uniwersum. Jest rok Cosmic Era 71, przedstawiony zostaje nam kolejny konflikt zbrojny. Tym razem rozgrywa się on pomiędzy siłami Sojuszu Ziemskiego (Earth Alliance) a genetycznie ulepszonymi kolonistami z ZAFT (Zodiac Alliance of Freedom Treaty). Fabuła jest niebanalna. Ludzkość eksperymentowała z inżynierią genetyczną w wyniku czego zaczęli się rodzić udoskonaleni ludzie. Doprowadziło to do tego, iż byli oni tępieni przez tzw. naturalnych i zamieszkali w kosmicznych koloniach niedaleko Ziemi. Jednak na tym się nie skończyło, gdyż Ziemianie chcieli całkowicie wyniszczyć kolonistów zwanych też koordynatorami. Odpalili oni pocisk nuklearny na jedną z cywilnych kolonii. Atak ten nazwany "Krwawą Walentynką" był oznaką rozpoczęcia wojny między naturalnymi a koloniami. Wszyscy przewidywali szybkie zwycięstwo liczniejszych sił ziemskich. Jednak zrzucenie na ziemie tzw. Neutron Jammerów oraz fakt udoskonaleń genetycznych koordynatorów spowodowały, że konflikt trwa już 11 miesięcy. Głównym bohaterem jest młody chłopiec - Kira Yamato - żyjący w neutralnej kolonii ziemskiej z dala od głównego konfliktu. Jednak w wyniku wielu różnych wydarzeń życie Kiry i jego przyjaciół zmienia się diametralnie. Już po samym opisie można wywnioskować, że seria będzie pod wieloma względami podobna do tych znanych nam z Universal Century. Takie tez było z początku zamierzenie, przez co liczne wątki są dość podobne do pierwszej serii Gundam oraz paru innych. Fabularnie jednak mamy całkiem nową, niebanalną historię. Chyba nikt nie spodziewał się takiego sukcesu SEEDa. Świetna fabuła oraz genialne postacie przykuły do telewizorów gigantyczne ilości nowych fanów, zarówno w Japonii jak i na całym świecie. Można powiedzieć, że Gundam odrodził się na nowo. Warto też dodać, że twórcą nie jest Yoshiyu Tomino (większość poprzednich Gundamów oraz licznych mang) ale Mitsuo Fukuda. Powstały trzy filmy kompilacyjne oraz manga Gundam SEED Astray (a dokładnie: Astray, Astray X, Astray R i Astray B ) przedstawiająca losy innych bohaterów w tym samym czasie co akcja anime. Całość Gundam SEED została wydana w Polsce na 10-ciu płytach DVD przez firmę Anime-Virtual.
Kidou Senshi Gundam SEED DESTINY ? Cosmic Era to pierwsze alternatywne uniwersum, które doczekało się pełnej kontynuacji (2004r.). Destiny rozgrywa się dwa lata po wydarzeniach przedstawionych w oryginale. Ukazani nam są nowi bohaterowie, ale większość starych także jest obecna. Po raz kolejny jesteśmy świadkami nowych konfliktów, których źródło sięga znacznie głębiej niż może się wydawać. Kontynuacja SEEDa jak nigdy dotąd podzieliła widzów na zwolenników i przeciwników. Krytykowano między innymi nieudane kopiowanie wielu wątków z wcześniejszych gundamów, dużą ilość błędów, naciągnięć, występujących bohaterów czy też mówiąc ogólnie skomercjalizowanie tytułu. Niemniej jednak sukces jaki osiągnęło anime nie był znacznie mniejszy od poprzednika. Parę miesięcy po zakończeniu emisji wydana została OVA Final Plus: The Chosen Future, będąca powtórką dwóch ostatnich odcinków + 10min brakującego zakończenia. Na szczególną uwagę zasługuje w Seed Destiny muzyka. Ta była świetna już w poprzedniku, tutaj dostajemy jej po prostu więcej. Niedawno zostały wydane także cztery filmy kompilacyjne będące ?streszczeniem? serii. Wielu zmian w stosunku do oryginału jednak nie ma.
Anime doczekało się także mangi SEED DESTINY Astray. Ponownie nowi bohaterowie na tle wydarzeń znanych z serii. Gościnnie pojawiają się też postacie z Seed Astray.
Niecały rok po zakończeniu emisji Destiny, w Internecie obejrzeć można było Kidou Senshi Gundam Seed C.E. 73 Stargazer. Trzy odcinki po 15 min będące side-story anime. Poznajemy nowych bohaterów a fabuła skupia się na stworzeniu nowego silnika umożliwiającego szybkie podróże międzygwiezdne. Biorąc pod uwagę czas trwania anime, ostateczny efekt przyjął się wyjątkowo dobrze. Niektórych bohaterów Stargazera zobaczyć możemy w nowej mandze Delta Astray.
To tyle co mogę powiedzieć o dotychczasowych seriach anime Gundam. Aczkolwiek to jeszcze nie koniec. Jak już wspomniałem, istnieje cała masa mang, nowel, gier komputerowych i innych widowisk, nawiązujących do wątków niemal każdej serii. Poniżej przedstawię te bardziej znane lub warte wspomnienia.
SD Gundam powstał jako seria krótkich odcinków będących parodią Gundama (od MSG do Char?s Counterattack). SD to skrót od ?Super Deformed? czyli zdeformowane, i właśnie to jest najbardziej charakterystyczna cecha tego anime. Zarówno postacie jak i mechy są narysowane w zabawny sposób. SD Gundam zyskał sobie taką popularność, że do dzisiaj pomysł jest wykorzystywany w wielu mangach i grach Gundam (jak na przykład SD Gundam G Generation). Pozycja godna uwagi ze względu na powalające poczucie humoru. Jednak wypada znać przynajmniej część serii anime aby zrozumieć niektóre żarty.
Gundam Evolve to zakończony niedawno projekt przedstawienia różnych Gundamów za pomocą grafiki komputerowej. Oczywiście ma to związek z reklamą różnych modeli i figurek. Niemniej jednak każdy odcinek prezentuje innego Mobile Suit z różnych serii i uniwersów. Zwykle są to albo sceny z anime albo jakieś nowe ujęcia. Każda część trwa od 3 do 15 minut. Większość odcinków nie wnosi niczego nowego do żadnej serii aczkolwiek kilka z nich jest bardzo interesującym uzupełnieniem i dobrym widowiskiem samym w sobie.
Gundam MS IGLOO jest wykonaną w pełni techniką komputerową osobną historią rozgrywająca się w czasach One-Year War (oryginalny Gundam). Można to uznać jako osobny side-story niczym 0080 czy 08th MS Team. Podczas tej sześcioodcinkowej serii poznajemy nowych bohaterów tym razem po stronie Zeonu. Ich zadaniem jest testowanie nowych egzemplarzy broni w celu zastosowania ich w walce. Animacja jest bardzo ładna i choć nie dorównuje wielu dzisiejszym produkcjom komputerowym to i tak trzyma przyzwoity poziom.
G-Saviour jest z całą pewnością jednym z najdziwniejszych projektów Gundam. Powstały w roku 2000 był pierwszą i ostatnią próbą stworzenia filmu fabularnego. G-Saviour będący głównie produkcją kanadyjską nie może nawet się równać z którąkolwiek serią Gundam. Wstępnie akcja miała być osadzona w roku Universal Century 0223, jednak ostatecznie film został usunięty z oficjalnego kalendarza. Powodów do płaczu nie ma. G-Saviour okazał się klapą, produkcją kiepską, nie godną noszenia nazwy Gundam. I właściwie nie nosi, w całym filmie nie usłyszymy tego pojęcia ani razu. Zarówno fabuła jak i gra aktorska stoją na bardzo niskim poziomie. Przez wymienione wady film nie osiągnął jakiegokolwiek sukcesu, nawet (lub też szczególnie) wśród fanów Gundam.
Gundam the Ride: A Baoa Qu to jeden z ciekawszych i oryginalnych projektów. The Ride to pierwsza powstała atrakcja o tematyce Gundam w parku rozrywki. Dzięki niej można było przeżyć niesamowite wrażenia podczas największej batalii One-Year War, a to dzięki komputerowej animacji. Wszyscy uczestnicy witani byli na pokładzie federacyjnego krążownika SCRT-229 Suruga, a następnie ewakuowani w promie. Będąc pod osłoną dwóch Mobile Suit byli świadkami ostatniej bitwy jednorocznej wojny. Atrakcja była częścią parku rozrywki Fujikyu Highland znajdującego się przy górze Fuji w Japonii. Dnia 7 Stycznia 2007r. została ona zamknięta.
Gundam Neo Experience 0087: Green Divers to drugi projekt, który podziwiać można było tylko w Japonii. Green Divers to dwudziestotrzyminutowa animacja wyświetlana w specjalnych kinach na trzech ekranach równocześnie. Akcja rozgrywa się mniej więcej w trakcie końcówki Zeta Gundam. Bohaterami są bliźniaki Asagi i Takuya przebywający na pokładzie cywilnego statku transportowego, który przypadkiem dostał się w wir walki między AEUG a Titans. W trakcie próby wejścia w atmosferę na pomoc przychodzi im pilot Zeta Gundam. O ile nie widzimy twarzy pilota, o tyle jego głos przypomina znanego asa Amuro Raya.
Gundam Sentinel stanowi jedno z najpopularniejszych side-story Universal Century w Japonii. Sentinel jest ilustrowaną nowelą, w której grafiki stanowią szczegółowo zaprojektowane plastikowe modele Gundamów wspomożone nieco efektami komputerowymi. Akcja powieści rozgrywa się gdzieś pomiędzy wydarzeniami Zeta Gundam i Gundam ZZ i przedstawia historię specjalnej jednostki Task Force Alpha testującej prototypy nowych Mobile Suits. Właśnie z jedną z tych jednostek wiążą się losy głównego bohatera, gdyż w jego maszynie istnieje pewna świadomość. Niestety nowela nie została wydana poza Japonią, aczkolwiek w Internecie można znaleźć tłumaczenie fanów (język angielski). Niestety nie jest ono zintegrowane z ilustracjami, a jedynie zapisane w formie tekstowej.
Gaia Gear jest o tyle ciekawy, że rozgrywa się aż w roku UC 0203 i przedstawia historię klonu Chara Aznable. Poznaje on sekret swego pochodzenia oraz staje na czele armii Metatron przeciwko federacyjnej grupie ?Man Hunting Attachment?. Gaia Gear jest o tyle ciekawy, iż powstał jako nowela, a później przekształcono go w radio-drama. Charakteryzował go bardzo dobry symfoniczny soundtrack. Niestety historia nie wyszła poza Japonię w żadnej formie.
Powyższe tytuły to zaledwie niewielka cząstka tego co trafiło na japoński rynek z Gundam w tytule. Różnego rodzaju pozycji jest tyle, że nie sposób wymienić wszystkiego. Niektóre są tradycyjnymi side-story, inne to adaptacje anime, jeszcze inne ukazują wydarzenia alternatywne. Z tych najbardziej godnych wspomnienia mogę szybko wymienić mangi Blue Destiny, Char?s Deleted Affair, The Lost War Chronicles, Ecole du Ciel czy też nowelę Hassaway?s Flash. Na uwagę zasługują też powstałe gry komputerowe wśród których także znajdziemy przeróżne perełki jak chociażby seria strategii turowych SD Gundam G Generation.
Można tak pisać i pisać, a i tak zawsze się coś pominie. Myślę, że wspomniałem już o wszystkim, jeśli chodzi o podstawy świata Gundam. Tak czy inaczej nie jest to nawet drobna część całości, o której można napisać. Przedstawiłem jedynie główny zarys historii tego anime oraz najbardziej znane serie. Może po lekturze tego teksu ktoś skusi się do obejrzenia którejś z nich, do czego naprawdę zachęcam. Jedno jest pewne: póki historie z udziałem wielkich robotów będą miały swoich odbiorców to Gundam nie umrze. Może w chwili gdy czytasz ten tekst światło dzienne ujrzała kolejna seria, manga, nowela czy gra. Miejmy tylko nadzieje, że wszelkie te nowości będą godne uwagi.
PS. Nie było mi dane zapoznać się osobiście ze wszystkimi wymienionymi pozycjami, tak więc jeżeli w którymś z powyższych opisów jest jakikolwiek błąd to przepraszam.
Źródła:
Gundam Official Guide ? by Mark Simmons, Benjamin Wright, and the editors of Animerica Magazine
Mecha & Anime HQ - http://www.mahq.net/
Anime News Network - http://www.animenewsnetwork.com/
AniDB.net - http://anidb.info/
